Gắn liền với những ca khúc có lời nhạc “cực độc”, vlogger Nhật Anh Trắng còn được đông đảo khán giả nhắc tới với biệt danh “Thánh chế”. Xuất phát là một cậu sinh viên năm tư muốn được làm những gì mình thích, Bùi Nhật Anh chưa bao giờ nghĩ mình và Youtube lại có duyên đi cùng nhau lâu đến thế.
Là một trong những Youtuber tiên phong ở Việt Nam, anh nhận thấy những khác biệt nào giữa thế hệ vlogger đời đầu và hiện nay?
Mảnh đất màu mỡ Youtube ngày càng đông dân số. Thế hệ đầu Youtuber, đối với tôi, đó là thời của các bạn du học sinh như JV Evermind, Huyme, An Nguy, Toàn Shinoda… làm vlog văn minh và có tư duy rất Tây. Còn ở thời điểm hiện tại, khi người làm Youtube chỉ quá chú trọng vào lượt view, làm mọi cách để có view, tôi cảm nhận nhiều clip không còn mang giá trị nội dung nữa, thậm chí bị biến tướng, gây phản cảm, khó chịu tới người xem. Người ta chỉ quan tâm đến câu view chứ đâu hề quan tâm đến nội dung có bổ ích hay không.
Riêng về những bạn youtuber trẻ có fan dưới 16 tuổi, điểm hạn chế là các bạn thường chỉ kể một câu chuyện vô thưởng vô phạt, không đầu tư về mặt ý nghĩa. Đáng lo ngại, phần lớn đối tượng người xem đang hình thành về ý thức, nhân cách; những nội dung quá tuềnh toàng mà lại phổ biến có thể ảnh hưởng không ít tới cách hành xử của họ sau này.
Nhìn bề ngoài, nhiều người cho rằng làm Youtube là một công việc “đơn giản không tốn công” mà mang tới thu nhập khủng. Là người trong cuộc, anh “thấm thía” như thế nào về công việc này?
Khổ thì rất khổ nhưng sướng lại rất sướng. Sở dĩ, hiện tại, tôi là Youtuber toàn thời gian, hoàn toàn chỉ ở nhà, ngày ngày nghĩ ý tưởng, làm video. Gần đây, tôi có một nhiệm vụ mới là chăm sóc con. Bạn bè nói bọn trẻ lớn nhanh lắm nên kiếm được một công việc vừa làm ra tiền vừa có thời gian chơi cùng con bây giờ rất khó; vì thế, làm công việc này, tôi được “tranh thủ” ở bên cạnh con những năm đầu đời.
Cũng vì có em bé mà công việc cũng bị trì trệ đi ít nhiều. Khi nào bận thì rất bận, có những lúc tôi ngồi làm việc trước máy tính đến 1 ngày rưỡi hoặc phải gửi vợ con sang nhà ông bà chăm, nói vất vả đến kiệt sức là không ngoa. Nhưng sau chuỗi ngày như thế, tôi lại tự thưởng cho mình 1 tuần để đi chơi cùng gia đình.
Từ một Nhật Anh Trắng còn độc thân đến Nhật Anh Trắng lập gia đình và có con, anh có nhận thấy những thay đổi của bản thân mình trong công việc hay không?
Khác biệt thứ nhất: về thời gian. Ngày trước, tôi có thời gian dông dài để suy nghĩ này kia; còn bây giờ, nói bận mà không biết mình bận những gì, từ sáng đến tối toàn những việc không tên, loanh quanh bên con là hết ngày. Trở ngại về mặt thời gian đã khiến tôi thất hứa khá nhiều với khán giả về việc lên sóng các clip cá nhân.
Khác biệt thứ hai: về tư tưởng. Sau khi làm bố, tôi cảm thấy mình chững chạc hẳn lên, chín chắn, biết nghĩ nhiều hơn cho gia đình. Mặc dù các sản phẩm làm trước đó đều hạn chế nói tục chửi bậy nhưng làm bố rồi, tôi thiết nghĩ mình phải làm việc văn minh hơn, tiết chế hơn.
Mới đây, tôi cũng lập một kênh Youtube mới đơn thuần xoay quanh việc mấy ông bố chơi đùa với con, chăm con, cho con ăn, thay bỉm cho con…. Happy Dads gần gũi với cuộc sống chứ không nặng nề về nội dung, không thích làm những “đao to búa lớn”, nghiêng về cảnh tỉnh xã hội như định hướng kênh Nhật Anh Trắng trước kia.
Phải chăng khi đã làm bố rồi, Nhật Anh Trắng thích hai từ “ổn định” hơn?
Thú thực, tôi là một người rất sợ sự ổn định vì nó kìm hãm sự phát triển cá nhân. Những ai dám từ bỏ sự ổn định để đi tìm những cái lớn lao hơn, “liều ăn nhiều” sẽ được hưởng những điều xứng đáng. Nhưng, cũng phải kể đến, từ khi có con, tôi cũng thích sự ổn định.
Youtuber là một ngành nghề online nên ít nhiều đi theo xu hướng, một số người có hỏi tôi định theo đuổi nghề này suốt đời à. Tôi cũng chưa biết mình sẽ chuyển sang nghề gì nếu không làm Youtuber.
Nói về hiện tại, tôi cảm thấy hạnh phúc với công việc này dù có lúc nhiều view ít view, lại có thời gian chăm con, thu nhập đủ nuôi gia đình và một chút danh tiếng để có cơ hội gặp gỡ nhiều người.
Áp lực công việc liệu có thường xuất hiện đối với một Youtuber “kì cựu” như Nhật Anh không?
Ngày trước, mình làm clip vì thích, không có áp lực kiếm tiền, hỏng thì sửa lại. Còn bây giờ, mình sợ những sản phẩm sau không vượt lên được so với những sản phẩm trước. Khi mình đã có một chỗ đứng nhất định rồi, mình còn có áp lực phải đảm bảo doanh thu, sợ làm hỏng làm sai nên phải trau chuốt nhất có thể.
Với góc nhìn của cá nhân, theo anh đâu là những mặt tối của nghề làm Youtube – một trong số những công việc đang “hot” nhất hiện nay?
Để mà nói, ai cũng thích xem những chương trình được giật tít câu view, gây shock hơn là những chương trình được đầu tư hay ho nhưng buồn tẻ đối với họ. Tính ngay trên truyền hình, mình cũng ưa lựa chọn những chương trình giải trí hơn là những chương trình chính luận khô khan. Nên, có thể vì thế, con đường tới nút vàng Youtube của tôi khá truân chuyên. So với nhiều bạn Youtuber mới, tôi bắt đầu làm từ năm 2012, các ý tưởng của tôi bây giờ cũng khó mà trẻ hóa được vì mình thuộc một thế hệ khác rồi.
Thị trường bão hòa, người ta có quá nhiều thứ để xem, mảnh đất bắt đầu chật chỗ. Làm công việc này, bản thân tôi nhiều khi cũng tự nghi ngờ chính mình sẽ theo đuổi nó đến bao giờ, liệu đây có phải là quyết định sai không, khi nào mình thay đổi định hướng sự nghiệp… Bởi lẽ, công việc này hoàn toàn phụ thuộc vào nền tảng xã hội. Đến cầu thủ bóng đá hay ca sĩ cũng chỉ có độ tuổi làm nghề nhất định. Đó là một mối lo ngại.
Hơn nữa, làm Youtuber là bạn phải chịu được sự cô đơn. Tôi có vợ con hiểu được công việc của mình nhưng những bạn Youtuber, phần lớn chưa lập gia đình, tự mình gầy dựng công việc. Những người xung quanh không hiểu sẽ tỏ ý chê bai, khinh rẻ, thậm chí phản đối công việc này, tại sao không đi làm mà chỉ ở nhà. Một clip chỉ dài 2 đến 3 phút mà có khi chúng tôi phải mất đến nửa tháng trời để nghĩ ý tưởng. Trực tiếp bắt tay vào làm việc, từ lên kịch bản đến sản xuất clip, chúng tôi đã phải bỏ rất nhiều thời gian và công sức cho một lần lướt qua của người xem.
Trở lại khoảng thời gian tên tuổi Nhật Anh Trắng mới được chú ý, sau một đêm trở thành “người nổi tiếng”, hẳn nhiên cảm giác giống như lâng lâng đi trên mây nhỉ?
Tôi vui vì mọi người biết đến mình nhưng cũng có lúc buồn và suy sụp lắm. Bạn bè bình thường chê, mình đã cảm thấy chán rồi; ấy thế mà, toàn những người lạ ơi là lạ, không hề biết mình, chê mình, chửi mình, chửi cả bố mẹ mình một cách vô lý. Sau khi suy nghĩ lại, cảm thấy họ không liên quan đến mình nên tôi kệ thôi. Dù rằng mục tiêu công việc của tôi là cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người nhưng tôi biết, điều đó khó. Đến bây giờ, chỉ cần khi tôi nỗ lực hết sức, luôn có một cộng đồng ủng hộ, tôi cũng cảm thấy vui. Còn sự có mặt của antifan, tôi chấp nhận một cách thoải mái.trăn trở của một thằng sinh viên (lắng nghe nước mắt parody) by nhật anh00:07:47
Giữa đam mê và tiền bạc, anh lựa chọn thứ gì?
Tôi vừa chạy theo đam mê vừa chạy theo tiền (cười lớn).
Bản thân tôi vẫn thúc đẩy mình tiếp tục làm Youtube bởi vì có quá nhiều người đời đầu bỏ vlog. Tôi luôn giữ một tâm niệm là mình cần trụ lại đất này, níu giữ lại một điều gì đó của thế hệ vlogger Việt đầu tiên dù có thể nhiều người chưa biết sự hiện diện của tôi trong nhóm này. Nội dung Youtube hiện nay còn lộn xộn, đôi khi tạp nham; vì thế, tôi muốn mình giống một “chứng nhân lịch sử” – tức là một nhân vật xuất hiện từ ngày xưa và tồn tại đến bây giờ.
Trước khi trở thành một Youtuber, anh có nghĩ mình sẽ là freelancer như hiện nay không?
Tôi đã từng đi làm ở văn phòng đấy! Tổng cộng là 2 năm ở một tập đoàn lớn. Có Nhật Anh ngày hôm nay cũng nhờ vào sự trưởng thành, đi làm trong môi trường kỉ luật, có khuôn phép ấy. Đó là một môi trường tôi luyện rất tốt, có thể nhiều người sẽ nghỉ việc và chuyển đi nhưng không thể phủ nhận quá trình làm việc ở đó khiến cho tôi có những suy nghĩ khác, chín chắn hơn về cuộc sống.
Làm freelancer có sự buông lỏng bản thân nhưng tôi vẫn giữ được những nề nếp cũ khi làm việc. Điều tốt nhất bạn nên làm cho tuổi trẻ của mình là đi làm thuê. Bạn sẽ nhận được sự kỉ luật, sự trau dồi tốt nhất có thể. Nếu tuổi trẻ đã quá quen với sự tự do sớm, bạn sẽ khó ép mình vào khuôn khổ khi cần. Đủ lông đủ cánh rồi phá khuôn, làm điều mình thích, chưa bao giờ muộn cả.
Còn trẻ, chưa bị áp lực tiền bạc đè nặng, bạn càng làm nhiều, càng va vấp và “lớn hơn”. Vì thế, tôi bây giờ có thể làm từ a đến z, nghĩ ý tưởng, lên kịch bản đến quay phim, dựng phim, thu âm. Nếu không trải qua quãng thời gian đi làm ở công ty, tôi sẽ khó có thể thu được một lượng kiến thức nhất định; hơn nữa, đối với một KOL, am hiểu về truyền thông sẽ mang tới cho bạn một lợi thế nhất định. Tuổi trẻ, đừng vội mưu cầu sự sung sướng.
Từ một công ty lớn, giàu tính kỉ luật ra làm freelancer, bước chuyển biến đột ngột ấy có làm anh “choáng”?
Đối với tôi, khoảng thời gian ra quyết định mới đáng nhấn mạnh. Tôi có ý tưởng nghỉ việc từ nửa năm đến 1 năm, suy nghĩ đau đầu rồi nhưng vẫn không dám thực hiện. Trong mắt mọi người, mình đang được trả lương đều đặn, mức lương lại không tệ, cuộc sống khá ổn định và trong mắt bố mẹ, mình đang đi làm như một người bình thường. Bây giờ, đùng một cái nghỉ việc ở nhà, quyết định vô cùng khó. Tôi đã đắn đo rất nhiều và sau đấy đã quyết tâm nộp đơn vì mình còn trẻ. Bù lại, tôi tự giới hạn cho bản thân 6 tháng-1 năm được thoải mái thử sức, tập trung vào lĩnh vực mình thích; nếu công việc không suôn sẻ, tôi sẽ trở lại con đường cũ.
May thay, tôi đã thành công và làm freelancer như mọi người thấy.
Trên vị thế của một Youtuber đã thành công, có tiếng tăm nhất định, anh có lời khuyên nào đối với các bạn đã, đang và sắp có ý định tham gia vào mảnh đất màu mỡ này không?
Chẳng có công thức thành công nào dành cho tất cả vì mỗi người phát triển theo một định hướng khác nhau. Chủ đề xuyên suốt các clip của tôi hầu hết đều liên quan tới một sự kiện hay một vấn đề xã hội nổi cộm, từ đó tôi đưa góc nhìn của bản thân vào đánh giá để khán giả có cái nhìn đa chiều hơn.
Bây giờ, nhiều bạn làm nội dung trên Youtube dễ lắm, chỉ cần dùng một chiếc điện thoại quay lại cuộc sống sinh hoạt hằng ngày hay một buổi đi chơi rồi đăng lên. Tuy nhiên, muốn làm một Youtuber được đánh giá cao, điều trước nhất, bạn phải có nền tảng kiến thức nhất định. Giải pháp là đọc nhiều, bạn không thể chỉ đọc sách mà còn phải dành thời gian để đọc trên mạng xã hội, không chỉ đọc mỗi câu chữ, từ ngữ mà còn phải đọc được cả tư duy của các bài viết. Một Youtuber nổi bật phải khiến cho người xem cảm nhận được giá trị nội dung qua từng sản phẩm mình làm. Hãy cứ làm những điều bạn giỏi nhất, tự tin nhất.
Với tôi, Youtube vẫn là một sân chơi thú vị, dù rằng nhiều người nói nó đã bão hòa. Nếu bạn yêu thích và mong muốn được thử sức mình ở lĩnh vực này, tôi chỉ biết khuyên bạn cứ thử thôi. Nhiều người lại hỏi tôi khi nào nên thử, tôi trả lời ngay bây giờ cũng không sao. Giống như tôi ngày trước, tôi thử với tất cả những gì mình đang có trong tay, với một chiếc điện thoại để quay, với một chiếc khăn để quấn lên đầu, rồi dần dần nếu đáng đầu tư và hợp lý, mình sẽ nâng cấp lên.
Xin cám ơn anh về cuộc trò chuyện!
Ninh Linh
Theo Trí Thức Trẻ