Ở Việt Nam, cây điều du nhập vào Việt Nam từ những năm 1980, sau đó được chọn là loại cây công nghiệp đa mục đích, phủ xanh đất trống đồi trọc, được trồng rộng rãi ở các tỉnh khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ.
Hạt điều là một sản phẩm thương hiệu quốc gia với khẩu hiệu “Nói đến hạt điều, nghĩ đến Việt Nam”. Hạt điều Việt Nam hiện đang đứng đầu thế giới về sản lượng xuất khẩu (với 644 nghìn tấn nhân điều trị giá 3.6 tỷ USD) và được đánh giá rất cao về chất lượng. Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), hiện nay, Việt Nam đang chiếm gần 80% lượng điều nhân xuất khẩu trên thế giới và chiếm 60% sản lượng điều thô toàn cầu.
Mặc dù là nước xuất khẩu điều lớn nhất thế giới, nhưng ngành điều Việt Nam đang gặp nhiều thách thức, đến từ các vấn đề: thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các bên tham gia chuỗi, sản phẩm không đa dạng, đa phần xuất khẩu thô. Phần lợi từ chế biến thô chỉ chiếm 18% chuỗi giá trị của hạt điều và lợi nhuận lớn nhất vẫn nằm ở khâu chế biến và phân phối với tổng giá trị gần 60%. Quan trọng nhất là sự phát triển bền vững của ngành điều còn yếu. Các yếu tố xanh hoá từ vùng trồng đến kỹ thuật canh tác vẫn chưa được chú trọng.
Ra mắt dự án Hạt Điều Xanh – Green Cashew
Ngày 12/4/2024, Dự án Hạt Điều Xanh – Green Cashew do Doanh nghiệp xã hội Green Journey cùng Tập đoàn Gia Bảo đã chính thức ra mắt. Hai bên đồng sáng lập và trực tiếp triển khai Dự án với mục tiêu Phát triển chuỗi giá trị bền vững. Dự án không chỉ tập trung vào cây điều mà còn hướng đến việc hỗ trợ phát triển hệ sinh thái sinh kế dưới tán điều cho cộng đồng, đặc biệt là bà con người dân tộc có mối liên kết sâu đậm với cây Điều – loại cây được xem là “cây xóa đói giảm nghèo”.
Dự án Hạt điều xanh – Green Cashew hướng đến trở thành cầu nối giữa các bên có liên quan trong chuỗi sản xuất hạt điều. Đưa ra các giải pháp để góp phần hỗ trợ, đưa ngành điều phát triển bền vững theo xu hướng xanh. Tập trung vào việc nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng của các sản phẩm từ hạt điều, đồng thời bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững cho nguồn tài nguyên xoay quanh cây điều. Phát huy đầy đủ hiệu quả mối liên kết chặt chẽ giữa sản xuất – thu mua – chế biến và tiêu thụ.
Ông Nguyễn Tuấn Khởi, Chủ tịch Công ty Cổ phần Doanh nghiệp xã hội Green Journey, Sáng lập dự án, chia sẻ: “Với nhiều năm triển khai, đồng hành các hoạt động phát triển bền vững theo hướng xanh, bằng những phương án và cách làm mới để giải quyết những khó khăn trong cộng đồng đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp gắn với nông dân tại nhiều khu vực với nhiều loại nông sản khác nhau. Chúng tôi đặt mục tiêu Hạt Điều Xanh sẽ là dự án tập trung kết nối nguồn lực, công nghệ và các giải pháp sáng tạo để mang đến những thay đổi tích cực, đồng thời là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển xanh trong nông nghiệp. Chúng tôi cam kết sẽ không ngừng nỗ lực hoàn thiện và phát triển nhằm mang lại lợi ích to lớn nhất đóng góp vào sứ mệnh chung của ngành điều, và chúng tôi luôn hoanh nghênh sự kết nối và đồng hành từ các đối tác liên quan để mở rộng và triển khai dự án trong dài hạn.“
Ông Trần Văn Sơn, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Gia Bảo, đồng sáng lập dự án, chia sẻ: “Việt Nam mình là quốc gia xuất khẩu hạt điều hàng đầu thế giới, tuy nhiên ngành điều Việt Nam luôn có nhiều cơ hội và thách thức mới trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt và sự biến động trong môi trường kinh tế, xã hội. Bên cạnh đó, nhận thấy những khó khăn ngay tại thủ phủ điều từ góc độ doanh nghiệp trong ngành, Chúng tôi kỳ vọng thông qua dự án sẽ đẩy mạnh vào nghiên cứu, phát triển sản phẩm chế biến sâu phù hợp với thị trường nội địa cũng như xuất khẩu để nâng cao giá trị hạt điều Việt Nam, đồng thời tái canh, mở rộng và liên kết vùng trồng, cũng như nâng cao kỹ thuật canh tác và giống từ đó nâng cao năng suất và thu nhập cho bản thân nông dân trồng điều giúp họ làm giàu” trên mảnh đất của mình. Các vấn đề về lao động tại địa phương hay gắn kết chặc chẽ các doanh nghiệp làm điều khác trong từng mắc xích của chuỗi giá trị điều cũng là mối quan tâm hàng đầu để hiện thực hóa giá trị bền vững mà dự án hướng đến.“
Tiến sỹ Nguyễn Quốc Trung – Chuyên gia lĩnh vực giảm phát thải Carbon, Giám đốc phát triển Dự án giảm phát thải trong nông nghiệp (AgriCarbon), chia sẻ: “Cuối tháng 12-2023, Bộ NN&PTNT cho biết đã chuyển giao xong 10,3 triệu tấn CO2 cho Ngân hàng Thế giới. Điều này có nghĩa là số tiền còn lại 10,3 triệu USD, tương đương 249 tỉ đồng sắp được Ngân hàng Thế giới hoàn tất thanh toán cho Việt Nam. Trong thời gian tới, các hàng hóa xuất khẩu sẽ bị đánh thuế theo lượng khí thải carbon. Chính phủ Việt Nam đã cam kết mục tiêu NetZero vào năm 2050. Việc phát triển bền vững kinh tế, môi trường và xã hội thì cần thực hiện các chiến lược giảm phát thải và tăng cường khả năng lưu trữ carbon, đặc biệt là thông qua rừng và cây trồng. Diện tích trồng điều khai thác khoảng 320 nghìn ha, với tiềm năng khổng lồ từ tín chỉ carbon sẽ giúp nông dân trồng điều có thêm nguồn lợi lớn. Trước mắt, Dự án sẽ tập trung hỗ trợ nông dân trồng điều nâng cao năng lực trong sản xuất, kinh doanh gắn liền với giảm phát thải carbon. Phối hợp với các bên tiến hành đánh giá, đo lường tín chỉ carbon từ cây điều”.
Trong khuôn khổ lễ ra mắt dự án Hạt Điều Xanh đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Mạng xã hội Nông dân Việt Nam (Farmers Việt Nam), Ngân hàng Thực phẩm Việt Nam (Foodbank Việt Nam) và Dự án giảm phát thải trong nông nghiệp (AgriCarbon) trong việc phối hợp phát triển bền vững chuối giá trị kinh tế hạt điều. Triển khai các hoạt động hỗ trợ sinh kế cho “NÔNG CHỦ” thông qua trao tặng cây giống, trang thiết bị sản xuất, chế biến và tập huấn nâng cao năng lực trong sản xuất kinh doanh. Đẩy mạnh Xanh hóa trong phát triển và chế biến điều, hướng dẫn nông dân trồng điều về các kiến thức cơ bản trong việc thực hành giảm phát thải và tận dụng lợi ích từ tín chỉ carbon. Đồng thời, gây quỹ từ việc giới thiệu các sản phẩm Hạt điều xanh của dự án để hỗ trợ thực phẩm, nâng cao dinh dưỡng cho trẻ em khó khăn và người yếu thế trong cộng đồng liên quan.
Leadernetwork.vn
