Mặc dù phải đối mặt với những phản ứng gây tranh cãi và chi phí cao khi đẩy mạnh hoạt động chăn nuôi gà, Costco vẫn tự tin rằng đầu tư vào kinh doanh gà là chìa khóa cho sự phát triển của công ty trong tương lai.

Gà quay 4,99 USD thương hiệu Kirkland Signature của Costco không chỉ là cách nhanh chóng để các gia đình có một bữa tối trên bàn. Đối với Costco, những phần gà giá rẻ là “mồi nhử”, kéo khách vào các cửa hàng, thêm các sản phẩm đôi khi trị giá hàng trăm USD vào giỏ hàng trước khi lấy món gà đó.

91 triệu con gà quay đã được bán vào năm ngoái, gấp đôi số lượng so với một thập kỷ trước đó. Chúng có trang Facebook riêng với gần 13.000 người theo dõi.

Vì vậy, Costco sẵn sàng làm mọi điều để giữ gà ở mức 4,99 USD. Trong vài năm qua, họ đã tuyển nông dân để chính thức mở một khu phức hợp sản xuất thịt gà riêng trị giá 450 triệu USD ở Nebraska.

Đó là một động thái khác thường đối với một trong những nhà bán lẻ lớn nhất thế giới. Costco sẽ kiểm soát quá trình sản xuất từ ​​trang trại đến cửa hàng, đưa ra các quyết định quan trọng từ những loại hạt gà sẽ ăn và loại trứng được ấp. Costco thậm chí đã đặt uy tín công ty về ý thức xã hội lên hàng đầu, chống lại các nhà phê bình địa phương phản đối hoạt động tại Nebraska.

Các nhà bán lẻ sẽ theo dõi từng bước kế hoạch của Costco. Đây là một trong những thử nghiệm quy mô lớn nhất về khả năng trở thành nhà cung cấp thịt của chính mình. Và không có gì đảm bảo thành công.

Người Mỹ tiêu thụ rất nhiều thịt gà

Costco từng quyết tâm giữ giá gà quay 4,99 USD đến mức sẵn sàng chịu lỗ khi bán chúng. Ngay cả khi các đối thủ cạnh tranh tăng giá gà quay lên 5,99 USD trong những năm gần đây, Costco vẫn giữ giá ổn định.

“Khi giá thay đổi đáng kể và sự cạnh tranh làm tăng giá, đó là một mức giá hấp dẫn”, giám đốc tài chính của Costco, ông Richard Galanti từng nói vào năm 2014.

Costco sẵn sàng lỗ “30 triệu USD, 40 triệu USD một năm cho tỷ suất lợi nhuận gộp để giữ giá ở mức 4,99 USD”, ông Galanti cho biết vào năm 2015. “Đó là những gì chúng tôi làm để kiếm sống.”

Ông Jeff Lyons, phó chủ tịch cấp cao về thực phẩm tươi sống tại Costco, từ chối cho biết liệu Costco có còn chịu lỗ khi bán chúng hay không. Nhưng gà quay đã là một “hoạt động kinh doanh rất, rất tốt và tăng trưởng nhất quán trong một thời gian dài,” ông nói.

Nhưng trong những năm gần đây, Costco ngày càng gặp khó khăn trong việc giữ giá gà quay thấp. Người Mỹ ăn rất nhiều thịt gà, và công ty phải đối mặt với những thách thức về nguồn cung và áp lực chi phí trong ngành chăn nuôi gia cầm.

Các nhà sản xuất lớn thống trị nguồn cung gà bao gồm Tyson, Pilgrim’s Pride, Sanderson Farms, Perdue và Koch Food kiểm soát hơn 60% thị trường gia cầm trị giá 65 tỷ USD của Mỹ, theo Watt Poultry.

Ông Timothy Ramey, nhà phân tích ngành công nghiệp gia cầm lâu năm cho biết: “Một ngành công nghiệp hợp nhất có nhiều quyền lực hơn đối với khách hàng của mình.”

Costco muốn giảm sự phụ thuộc vào những nhà sản xuất lớn đó.

Hiện tại, ước tính 15% số gà được bán nguyên con, giảm từ khoảng 50% trong những năm 1980, theo Bộ Nông nghiệp Mỹ. Thay vào đó, chúng được chia nhỏ thành các phần ức, chân, đùi, cánh… để phục vụ người Mỹ tại các cửa hàng tạp hóa và đồ ăn nhanh.

Khi số lượng gà nguyên con trong chế biến giảm, trọng lượng của chúng sẽ tăng lên để theo kịp nhu cầu. Các công ty như Tyson Food có thể kiếm được lợi nhuận cao hơn bằng cách bán từng phần của những con gà “mập” hơn.

Trọng lượng gà dự kiến ​​sẽ tiếp tục tăng, gây ra một vấn đề cho Costco. Costco chỉ cần gà khoảng 6 pound cho cho món gà quay của mình.

Theo ông Lyons, Costco đã gặp khó khăn để nhập được gà đúng trọng lượng họ muốn. Họ không thể lấy một con gà 7 hay 8 pound, chúng thậm chí không vừa với dây chuyền chế biến của Costco.

Hoạt động chăn nuôi và chế biến gà ở Nebraska

Đó là lý do Costco đang nắm quyền kiểm soát chuỗi cung ứng gà của mình. Costco tin rằng có thể cắt giảm chi phí bằng cách tự cung cấp, tiết kiệm tới 35 cent mỗi con.

Họ đã làm điều tương tự với bánh mỳ kẹp xúc xích (hotdog).

Costco đã bán những chiếc bánh mỳ kẹp xúc xích tại các khu ẩm thực cho đến năm 2009, nhưng các nhà cung cấp bắt đầu thiếu thịt bò. Vì vậy, họ đã chuyển sang tự sản xuất xúc xích thương hiệu Kirkland Signature. Costco hiện chế biến 285 triệu hotdog tại một nhà máy ở California.

Costco chọn Nebraska để xây dựng nhà máy chế biến thịt gà vì khu vực này có sẵn ngũ cốc, nước và lao động. Đó là ba chi phí lớn nhất liên quan đến chăn nuôi gà.

Mặc dù Nebraska không được biết đến với ngành chăn nuôi gà, nhưng giá ngô đã giảm trong những năm gần đây, những người nông dân đang tìm kiếm cơ hội mới để tăng thu nhập. Cuộc chiến thương mại của Mỹ với Trung Quốc cũng đã gây thiệt hại cho nông dân.

Ông Walt Shafer, một giám đốc kỳ cựu của Pilgrim’s Pride giám sát các hoạt động của Costco ở Nebraska, cho biết họ đã tìm thấy sự hỗ trợ to lớn từ những người nông dân trồng ngũ cốc nơi đây.

Nhà bán lẻ đang xây dựng một khu phức hợp ở Fremont, Nebraska, một thị trấn nông nghiệp gần biên giới Iowa, bao gồm một cơ sở chế biến, trại giống và nhà máy thức ăn chăn nuôi.

Nhà máy gần 400.000 ft2 ở Fremont sẽ sử dụng 950 công nhân. Nhà máy sẽ mất 45 tuần để đạt công suất tối đa – xử lý khoảng 100 triệu con gà mỗi năm, tương đương 40% nhu cầu gà hàng năm của Costco. Costco sẽ chế biến khoảng 2 triệu con mỗi tuần ở Nebraska để cung cấp cho các cửa hàng ở Bờ Tây.

Costco đang hợp tác với nông dân Nebraska để nuôi gà mái đẻ trứng. Trứng sau đó được chuyển vào trại giống để ấp nở. Gà con sẽ phát triển trong khoảng 42 ngày trong hàng trăm chuồng chuyên dụng trong khu vực cho đến khi chúng lớn thành những con gà thịt nặng 6 pound và được đưa đến nhà máy chế biến.

Một số nhà bán lẻ khác cũng tích hợp hoạt động theo chiều dọc trong ngành nông nghiệp, các chuyên gia nói. Walmart đang nắm quyền kiểm soát một phần chuỗi cung ứng thịt bò Angus. Walmart và Kroger đều tích hợp nguồn cung cấp sữa để bán tại các cửa hàng. Nhưng “càn quét” như hoạt động của Costco ở Nebraska thì chưa từng có.

“Khu phức hợp gia cầm của Costco không chỉ là một thử nghiệm trị giá hàng triệu USD từ một nhà bán lẻ nổi tiếng với cách làm khác biệt”, Will Sawyer, nhà kinh tế tại CoBank, một nhà cho vay nông nghiệp hàng đầu cho biết. Nếu nhà máy Costco thành công, đó sẽ là một trường hợp kinh doanh tiên phong cho các nhà bán lẻ thực phẩm lớn khác.

Vấn đề hợp đồng

Costco tự coi mình là một công ty có trách nhiệm với xã hội và thân thiện với người lao động, từng được cựu Tổng thống Barack Obama khen ngợi và ghé thăm cửa hàng trong năm 2014.

Nhưng bằng cách tham gia vào ngành kinh doanh gà, Costco bước vào một ngành công nghiệp gây tranh cãi với nhiều người hoài nghi, bao gồm cả khách hàng của họ. Tham vọng về khu chăn nuôi và chế biến gà đã gây ra phản ứng dữ dội của các nhà bảo vệ môi trường và những người ủng hộ nông dân ở khu vực Fremont.

Những người phản đối nhà máy ở Fremont, như nhà hoạt động địa phương Randy Ruppert, lo lắng về tác động môi trường của nhà máy và chuồng trại, như ô nhiễm nước, amoniac từ phân gà và các nguy cơ sức khỏe khác. Ở bang Iowa, hoạt động chăn nuôi gia cầm có liên quan đến hàm lượng nitrat cao trong nước máy.

Ngành công nghiệp gia cầm cũng đang bị kiểm tra nghiêm ngặt vì hợp đồng không công bằng cho người chăn nuôi gà. Khoảng 90% gà thịt ở Mỹ được nuôi theo hợp đồng với nông dân. Theo hệ thống hợp đồng, nông dân xây dựng chuồng trại và đầu tư vào bảo dưỡng, trong khi các công ty cung cấp cho họ gà con và thức ăn chăn nuôi.

Trước đây, nông dân ở Nebraska trồng ngô và đậu nành, bây giờ họ đang đầu tư chung 350 triệu USD xây dựng chuồng trại để nuôi gà. Hầu hết nông dân trước đây không nuôi gà, vì vậy Costco chịu trách nhiệm hướng dẫn họ.

Costco tuyên bố rằng họ thiết lập một “tiêu chuẩn mới và cải tiến” cho các hợp đồng trong ngành. “Hợp đồng của chúng tôi có một trong những mức lương tốt nhất trong ngành,” ông Shafer nói trong cuộc phỏng vấn.

Tuy nhiên, những người phản đối lập luận rằng các hợp đồng 15 năm của Costco là một khoản đầu tư rủi ro cho nông dân.

Bà Lynn Hayes, luật sư của một nhóm phi lợi nhuận cung cấp dịch vụ pháp lý cho nông dân nói: “Chúng tôi đều hy vọng Costco sẽ mang đến cơ hội xây dựng một hệ thống tốt hơn cho chăn nuôi gà.” Nhưng các hợp đồng là một “sự thất vọng”, chuồng trại mà nông dân đầu tư sẽ không thể sử dụng lại cho các mục đích sử dụng khác nếu hoạt động của họ thất bại.

Ông Robert Taylor, giáo sư danh dự về kinh tế nông nghiệp tại Đại học Auburn, nhận xét về hợp đồng của Costco: “Hình thức nông nghiệp theo hợp đồng này về cơ bản làm cho người nông dân trở thành một người hầu theo giao kèo,” ông nói. “Người nông dân về cơ bản là bị hạ cấp xuống thành người canh chuồng gà.”

Thu nhập hàng năm của những người nông dân này sẽ đạt khoảng 60.000 USD sau khi trừ chi phí lao động, ít hơn rất nhiều so với 90.000 – 130.000 USD Costco nói rằng họ sẽ “mang về nhà”.

Ông Shafer phản bác rằng Costco “có một trong những hợp đồng gia cầm có rủi ro thấp nhất hiện có” bởi vì hoạt động kinh doanh gà của Costco sẽ tiếp tục phát triển hàng năm.

Mặc dù phải đối mặt với những phản ứng gây tranh cãi và chi phí cao khi đẩy mạnh ngành chăn nuôi gà, Costco vẫn tự tin rằng thử nghiệm Nebraska là chìa khóa cho sự phát triển của công ty trong tương lai.

Theo Khánh An

Trí thức trẻ