Phạm Khánh Linh – Nhà sáng lập Logivan, 27 tuổi, vừa được Forbes Việt Nam vinh danh trong danh sách 30 Under 30 (30 gương mặt dưới 30 tuổi nổi bật nhất của Việt Nam trong năm 2019).
Danh sách “30 Under 30” – 30 gương mặt dưới 30 tuổi nổi bật nhất Việt Nam năm 2020 có 7 đại diện của lĩnh vực kinh doanh, khởi nghiệp. Một trong những gương mặt đó là Phạm Khánh Linh – Nhà sáng lập Logivan, 27 tuổi.
Ý tưởng từ những chiếc xe “quay đầu rỗng”
Năm 2014, khi đang học ngành Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Cambridge, Phạm Khánh Linh cùng 2 bạn học bắt đầu khởi nghiệp với việc kết hợp giữa ứng dụng trò chuyện trực tuyến Snapchat và mô hình mua theo nhóm Groupon, giúp người dùng “săn” các phiếu giảm giá trong thời gian rất ngắn.
“Bản chất mô hình là bán voucher giảm giá. Những người thích các chương trình giảm giá thường không muốn mua nguyên giá nữa, họ cũng không phải khách hàng trung thành. Vì thế, sau một thời gian, các nhà hàng không cần lượng khách này nữa, mô hình không thể phát triển bền vững”.
“Mình bắt đầu suy nghĩ có nên tiếp tục hay không? Nếu tiếp tục mô hình cũng không đi lên, mà bỏ thì tiếc. Nhưng mình nghĩ làm tiếp mà không có triển vọng thì để thời gian đó làm việc khác, đợi cơ hội khác còn hơn. Và mình quyết định dừng lại”, Linh Phạm cho hay.
Sau hơn một năm hoạt động, cô và cộng sự dừng dự án này.
Tốt nghiệp đại học, Linh vào làm ở vị trí technology analyst (tạm dịch: Chuyên viên công nghệ – PV) của Tập đoàn tài chính danh giá Goldman Sachs. Đãi ngộ tốt, lại có cơ hội đi du lịch nhiều nơi nhưng cô gái trẻ không cảm thấy hào hứng khi công việc chỉ tập trung vào một sản phẩm nhỏ trong bộ máy cồng kềnh của tập đoàn, không mang lại giá trị gì đặc biệt cả.
“Bản thân mình thích bay bổng, thích thay đổi thế giới, dù điều này nghe hơi ‘bay’ và ‘sến’. Mình không thích công việc cứ sáng 9h đi tối 9h về, vậy nên mình nghỉ”, Linh cười giải thích.
Rời Goldman Sachs, Linh về Việt Nam làm việc.
Phạm Khánh Linh cho biết hành trình đến với lĩnh vực Logistic là sự tình cờ. Khi về Việt Nam sau 7 năm học tập và làm việc tại nước Anh, Phạm Khánh Linh vào làm cho công ty gia đình. Khánh Linh học về công nghệ, IT nhưng công ty của gia đình lại làm về thuốc bảo vệ thực vật, không liên quan gì đến chuyên môn của mình. Tuy nhiên, cô muốn có cơ hội trải nghiệm tại đây để hiểu về các ngành nghề truyền thống ở Việt Nam, từ đó quan sát và tìm ra những thiếu sót để đưa công nghệ vào áp dụng và từ từ thay đổi.
Tuy nhiên, sau 1 năm làm việc thì một vấn đề lớn nhất mà cô nhận thấy chính là 10 chiếc xe tải của gia đình 100% quay đầu rỗng. Có nghĩa là xe chỉ chở hàng đi rồi về rỗng rất uổng phí. Từ đó, cô gái trẻ nhận ra thị trường vận tải Việt Nam tuy rộng, nhiều tỷ đô nhưng lại hoạt động thiếu hiệu quả. Cô gái trẻ Khánh Linh quyết định nuôi ý tưởng thành lập nên mạng lưới “Uber xe tải” để tận dụng tối đa lượng xe đi về rỗng, giúp kết nối chủ xe và các chủ hàng một cách hiệu quả.
Để ý tưởng khởi nghiệp có cơ sở chính xác hơn, Phạm Khánh Linh đã khảo sát các công ty vận tải. Với các tuyến ngắn, lượng xe tải rỗng lên chiều về lên tới 90%. Với các tuyến xa hơn, việc các bác tài tìm được hàng chiều về cũng rất khó khăn và có khi phải chờ tới 2 tuần mới có hàng để về. Ý tưởng khởi nghiệp bắt đầu được hình thành.
Rút kinh nghiệm từ thất bại đầu tiên, khi nảy ra ý tưởng, Linh cố gắng gặp, nói chuyện với nhiều chủ xe, chủ hàng và tham vấn ý kiến của chuyên gia trong ngành vận tải, cố gắng tìm mọi lập luận để chứng minh ý tưởng không khả thi. Vì theo cô, tự “giết chết chính mình” là cách nhanh nhất để tìm ra lối thoát.
“Mọi người không ở trong ngành không biết được ngành Logistic này rất phân mảnh. 90% các công ty vận tải Việt Nam chỉ có dưới 5 xe mà thôi. Sự phân mảnh này dẫn đến việc các xe quay đầu về chiều rỗng chiếm đến 70%, dẫn đến 1 sự lãng phí kinh khủng cho ngành Logistic Việt Nam. Trong khi đó, ngành này chiếm đến 21 % tổng GDP của Việt Nam, cao gấp 3 lần so với Singapore là 8%, gấp rưỡi Trung Quốc, Nhật Bản với khoảng 15, 16%.
Tôi đã xây dựng Logivan để kết nối thẳng với chủ xe, không đi qua trung gian, môi giới nữa. Điều này sẽ giúp giảm chi phí Logistic cho các chủ hàng. Việc kết nối tốt hơn giữa chủ hàng – chủ xe sẽ giúp giúp chủ xe có nhiều mối hàng hơn và đi về rỗng ít hơn”, Phạm Khánh Linh nhấn mạnh.
Và tháng 11/2017, Linh thành lập Logivan, nền tảng kết nối tài xế xe tải với những người có nhu cầu chuyển hàng.
Logivan được xem là một startup đình đám dưới sự điều hành của nữ CEO 9x khi sau 2 năm thành lập, Logivan đã hoàn thành 3 vòng gọi vốn gần 8 triệu đô từ các quỹ đầu tư thiên thần, các nhà đầu tư châu Á.
Tháng 8/2018, công ty gọi vốn thành công 1,75 triệu USD trong vòng Series A. Trước đó, LOGIVAN nhận khoản đầu tư 600.000 USD từ quỹ Insignia Ventures Partners tại Singapore. Tháng 2/2019, Logivan tuyên bố đã huy động được 5,5 triệu USD. Khoản đầu tư này đến từ các nhà đầu tư thiên thần và các công ty đầu tư mạo hiểm trên khắp châu Á, bao gồm đối tác sáng lập quỹ đầu tư Matrix Partners (Trung Quốc) David Su, quỹ Alpha JWC Ventures. Logivan cũng là đại diện startup Việt Nam nhận giải nhất cuộc thi Pitch@Palace – chương trình được khởi xướng bởi Hoàng tử Anh.
“Thân là phụ nữ chính là rào cản lớn nhất”
Tại buổi Lễ kỷ niệm 25 năm thành lập Hội Doanh nhân Trẻ TP.HCM diễn ra hồi tháng 9/2019, với chủ đề “Từ khát vọng đến hành động”, doanh nhân trẻ sinh năm 1993 chia sẻ, trong khi nhiều người nghĩ rằng khó khăn lớn nhất với startup là vốn nhưng cô lại cho rằng chính vì bản thân mình là phụ nữ nên mới khó chạm đến thành công.
Cô cho biết, từ ngày thành lập Logivan đã phải rất vất vả để biến mình thành người không còn dễ mến. Bởi việc “dễ mến” theo Khánh Linh là không đủ sức tạo dựng niềm tin để thuyết phục người khác cống hiến cho mình.
Đây cũng là khó khăn lớn nhất khiến cho startup này mất thời gian rất lâu để tìm cộng sự. Mặc dù ý tưởng đã có, kế hoạch cũng đã vạch ra sẵn nhưng Khánh Linh thường bị từ chối bởi sự hoài nghi rằng “trông cô ta trẻ thế, dễ mến thế thì liệu có làm được những điều to tát như cô ta nói không?”.
Rào cản là phụ nữ khiến Khánh Linh phải vất vả đi thuyết phục từng người rằng “Tôi có thể làm được”, rằng “Uber xe tải” có thể phát triển ở Việt Nam, bởi nó đã được nhân rộng ở Trung Quốc, Mỹ…Tuy nhiên, rất khó vì người ta nhìn vào cô là phụ nữ, mà lại là phụ nữ dễ mến thì thường bị hoài nghi về khả năng lãnh đạo và dẫn dắt…
Vì quá khó khăn nên khi công ty lên đến 50 người, Khánh Linh đã quyết định tuyển thêm 1 nhân sự là con trai, người Tây về để thuyết phục mọi người tham gia vào công ty. Điều ngạc nhiên là người đàn ông này chỉ cần mất thời gian rất ngắn đã có thể tuyển dụng thành công, trong khi nữ CEO vất vả giải thích khản cả tiếng vẫn không có ai chịu về.
Khánh Linh cho biết hiện tại Logivan đã có 200 nhân sự, riêng bộ phận nhân sự cũng có khoảng 8, 9 người nên công tác tuyển dụng không còn khổ sở như trước. Tuy nhiên, cô cho rằng một nữ CEO khi đã lựa chọn làm người lãnh đạo thì phải chọn 1 trong 2.
“Mình không thể nào là CEO trẻ, nữ mà lại nhẹ nhàng và dễ mến được. Tôi chọn sự thành công của Logivan là quan trọng nhất. CEO phải có sự chuyên nghiệp, mạnh mẽ chứ không thể dễ mến mãi được nữa. Nói như thế để mọi người thấy rằng làm startup ngoài những khó khăn chung thì với những cô gái lại càng phải hy sinh và đánh đổi nhiều hơn. Tuy nhiên, tôi mong rằng trong tương lai 10 – 20 năm nữa thì những định kiến về phụ nữ lãnh đạo sẽ không còn.
Nếu có con, một trai và một gái tôi cũng sẽ bảo chúng ‘Con hãy cố Reach for the Top – hãy biến khát vọng của mình thành hiện thực đi’. Tôi có thể nói với cả 2 người con nam và nữ mà không sợ con cái mình phải đánh đổi hay mất đi sự quý trọng của mọi người”, nữ CEO Logivan kết lại.
Chia sẻ bí quyết thành công nói chung đối với một startup công nghệ, nữ CEO 9x cho biết quan trọng là phải tìm hiểu kỹ thị trường, tìm được những người đồng đội trung thực, tâm huyết, đồng thời trả lời được câu hỏi tại sao bạn, chứ không phải những người khác, mới là người làm tốt nhất.
“Nếu hội tụ đủ thiên thời, địa lợi, nhân hòa thì startup sẽ thành công; còn thiếu đi bất cứ yếu tố nào cũng sẽ thất bại thôi”, Linh Phạm kết luận.
Theo Enternwes.vn
